Assisi là thành phố nhỏ nhưng nổi tiếng thế giới với vai trò quê hương của Thánh Francesco. Nơi đây thu hút rất nhiều du khách mỗi năm, nhờ lịch sử giàu nghệ thuật, văn hóa, dân gian và truyền thống, cả thế tục lẫn tôn giáo, mà ngày nay vẫn sống trong lòng người dân Assisi với bao cảm xúc.
Lễ hội quan trọng nhất của thành phố chắc chắn là Calendimaggio, lễ hội dân gian cổ xưa kỷ niệm sự hồi sinh của mùa xuân, hay sự thức tỉnh của thiên nhiên, truyền tải khát vọng sống mới cho dân chúng. Người ta kể rằng, Thánh Francesco từng là nhân vật xuất chúng trong chuỗi ngày lễ hội này.
Calendimaggio kéo dài ba ngày, từ thứ 5 đến thứ 7 tuần đầu tiên của tháng 5, và toàn thể dân chúng tham gia vào ngày hội với tinh thần cạnh tranh khi thành phố được chia làm hai phần: Assisi thượng và Assisi hạ.
Vào ngày 30 tháng 4, có Cantamaggio, sự kiện trước lễ hội, trong đó các nhóm nhạc kéo đàn accordion đi quanh những ngôi nhà vùng nông thôn biểu diễn ca khúc thiêng liêng và trần thế. Phần thưởng mà họ nhận cho màn trình diễn là các loại nông sản điển hình (thịt muối, trứng, dầu, rượu, pho mát), và chúng sẽ được dùng trong bữa tiệc lớn dành cho tất cả mọi người.
Thứ 5 tuần sau, lễ kỷ niệm thực sự bắt đầu với lễ làm phép Vessili tại nhà thờ San Ruffino cho Assisi thượng và tại vương cung thánh đường San Francesco đối với Assisi hạ.
Tiếp đó là thử thách đầu tiên giữa hai khu vực của thành phố, với việc tái hiện khung cảnh cuộc sống thời trung cổ. Đường phố Assisi mất đi mọi dấu hiệu hiện đại khi không còn thấy bóng dáng một chiếc ô tô, trong khi ánh sáng điện được thay thế bằng đuốc và những góc xinh đẹp nhất của thành phố biến thành sân khấu dành cho những diễn viên nam nữ tài năng, làm sống lại những khoảnh khắc từ quá khứ xa xôi một cách kỳ diệu. Mọi thứ đều gợi nhớ về thời gian đã qua: ngôn ngữ, chủ đề trò chuyện, trang phục, đồ ăn…
Thứ 6 dành riêng cho ba trò chơi cổ xưa: kéo co, bắn nỏ và kéo xe. Các đối thủ tỉ thí hết mình, với sự cổ vũ ồn ã liên hồi từ bạn bè và khách du lịch. Đây là một trong những khoảnh khắc thú vị nhất của lễ hội. Người thắng cuộc có quyền bầu chọn Đức mẹ Mùa xuân, biểu tượng của Calendimaggio, trong số những cô gái bên phe mình. Ngày hội kết thúc trong những quán rượu điển hình, nơi người ta ăn uống, ca hát vui vẻ thâu đêm suốt sáng.
Ngày hôm sau, dù mệt mỏi và ăn uống quá độ, hai đội vẫn sẵn sàng đối đầu nhau tại quảng trường, trong một thử thách kép diễn ra vào buổi chiều và buổi tối. Đầu tiên là cuộc diễu hành với khoảng 1.000 người tham gia, trong đó người ta đọc những câu chuyện tình cổ xưa cảm động, truyện ngắn về chiến tranh và sự kiện liên quan đến hoạt động nông nghiệp, những mẩu chuyện trào phúng, tiếu lâm bêu riếu đối thủ.
Buổi tối diễn ra cuộc thi hát giữa các đội đồng ca của hai phe. Mỗi đội đồng ca đều có thể biểu diễn hai tác phẩm được sáng tác từ năm 1200 đến 1600, cùng với một ca khúc được chọn lựa từ ban giám khảo gồm ba chuyên gia âm nhạc nổi tiếng toàn quốc.
Thật dễ dàng tưởng tượng được niềm vui của bên thắng cuộc, nhưng bất cứ ai tham gia cũng đều hài lòng, vì Calendimaggio là ngày lễ kỷ niệm của tất cả và cho tất cả mọi người.
