Mattanza là nghề đánh bắt cá ngừ vây xanh truyền thống ở Sicilia – một màn trình diễn bạo lực, đầy cảm xúc và khó quên.
Trong hàng thế kỷ, hoạt động này mê hoặc nhiều nhà văn, nhà thơ và nhà biên niên sử, không chỉ người Ý mà cả người châu Âu. Đối với họ, chuyến du ngoạn nước Ý ngoài thú chiêm ngưỡng vô số vẻ đẹp nghệ thuật, thưởng thức những món ăn ngon…, thì tìm hiểu những truyền thống đặc biệt như Mattanza cũng là một trải nghiệm vô cùng đáng có. Trong nhật ký của họ, những biểu cảm ngạc nhiên và ngưỡng mộ đối với cách bắt cá đặc biệt này được tìm thấy.
Theo truyền thống cổ xưa nhất, một số lượng lớn thuyền và thủy thủ được trang bị lao và dao để tham gia Mattanza. Khi đến vùng biển sâu, họ bao vây những đàn cá ngừ lớn, dùng lao móc phóng, ép chúng lên thuyền và giết chúng bằng những con dao dài.
Đây là một hoạt động rất nguy hiểm, vì những con cá tự vệ một cách tuyệt vọng, nếu thủy thủ nào đó mất thăng bằng và rơi xuống biển, anh ta sẽ có rất ít cơ hội tự cứu mình.
Tiếng la hét của ngư dân, tiếng ồn ào của đàn cá, chuyển động điên cuồng tất cả cùng làn nước đỏ máu cũng tạo nên sự mê hoặc không thể cưỡng lại đối với Vua Ferdinando xứ Bordone (1751-1825) và Nữ hoàng Maria Carolina, những người thực sự muốn chứng kiến hoạt động này nhiều hơn một lần.
Ngày nay, cuộc tàn sát ít nguy hiểm hơn đối với thủy thủ nhưng cũng không kém phần hoành tráng. Đàn cá ngừ bị đẩy vào một không gian kín bằng lưới gọi là buồng tử thần. Sau khi bị giết khiến nước biển chuyển sang màu đỏ ối, cá được đưa đến ngư trường, tức là đến các nhà máy để làm sạch, lột da và cắt thành từng miếng; thịt sau đó được ướp muối để bảo quản cho đến khi bán cho người tiêu dùng.
Đánh bắt cá ngừ là đặc trưng của văn hóa Địa Trung Hải trong hàng nghìn năm; trên thực tế, ngay cả Homer cũng nói về nó trong Odissea, nhưng nghề đánh bắt cá ngừ, đặc biệt là ở Trapani và Palermo, đã trải qua thời điểm quan trọng khi Sicilia nằm dưới sự thống trị của người Ả Rập, bắt đầu từ năm 827 và kéo dài hơn hai thế kỷ. Nó ảnh hưởng đáng kể đến kiến trúc, văn hóa và phong tục của Sicilia trên diện rộng, ngày nay phương ngữ của vùng vẫn giàu từ ngữ nguồn gốc Ả Rập.
Thật không may, do hệ thống đánh bắt, chế biến và thương mại hóa cá ngày càng tân tiến, trong số hàng trăm bẫy cá ngừ có từ thế kỷ XVIII ở Sicilia, chỉ còn lại hai bẫy, trước sự thích thú của khách du lịch và những người đam mê truyền thống.
